Het nieuwe kabinet van Mark Rutte is donderdag beëdigd. Voor het eerst in zeven jaar heeft de landbouw weer een eigen departement en eigen minister, namelijk Carola Schouten van de ChristenUnie.

De sectororganisaties reageerden zeer verheugd. De agrarische sector snakte naar een bewindspersoon met een boerenhart en kreeg deze.

Schouten is boerendochter en beschikt volgens ingewijden over een grote dossierkennis. Met welke onderwerpen moet zij als eerste aan de slag nu ze beëdigd is?

Eline Vedder, melkveehouder uit Ruinerwold (Drenthe): “Ik ben positief over haar. Ik ken haar nog niet, maar ik vind het heel positief dat ze van de ChristenUnie is. En het is natuurlijk mooi dat ze een boerenachtergrond heeft. De ChristenUnie heeft het op landbouw goed gedaan de laatste tijd. Dat is een goede basis van waaruit ze verder kan.”

Ze hoopt dat Carola Schouten meer gaat uitdragen hoe ze tegen de sector aankijkt en dat ze de Nederlandse agrosector positief zal benadrukken. “Dat heb ik gemist bij Van Dam”. Ze hoopt ook dat ze meer gaat verbinden. “We zien de laatste tijd dat debatten steeds meer op de spits worden gedreven. Ik hoop dat ze meer kan verbinden, dat zorgt voor betere debatten.”

Rechtlijnig en consequent

Ook John Hogenkamp, varkenshouder in Dalfsen (Overijssel) vindt Carola Schouten nu al een goede minister. "Ze heeft een goede landbouwachtergrond en draagt de sector een warm hart toe. Ze is rechtlijnig en consequent”, zegt Hogenkamp. "Dat moet ze voortzetten. Anders dan voormalig staatssecretaris Sharon Dijksma, die is gestart met een rem op de fosfaatproductie. Als het gaat om vliegveld Lelystad, daar wordt geen rem opgezet. Dat is tegenstrijdig beleid."

Hogenkamp vindt een ministerie noodzakelijk. Hij vindt voedselproductie een belangrijke tak van sport. "Voedsel is een primaire levensbehoefte en dat komt niet zomaar uit de lucht vallen, het verdient goed gedragen beleid", zegt Hogenkamp "Niemand kan een week zonder voedsel, wel zonder defensie."

Vedder is het daarmee eens: "De sector heeft een eigen ministerie nodig. Het is geen gewone sector en het hoort daarom niet bij Economische Zaken. Bij landbouw moeten beslissingen op een andere basis worden genomen dan geld. Sommige dingen moet je niet aan de markt overlaten. Dan ga je voorbij aan een aantal belangrijke vraagstukken, zoals milieu en dierwelzijn. Het gaat niet alleen om het product, maar ook hoe het tot stand komt”.

Nieuwe derogatie binnenhalen

"Schouten moet eerst een week stage lopen bij verschillende boeren, vindt Vedder. Daarna moet ze gaan onderhandelen over de nieuwe derogatie.

Nederland mag nu van de Europese Unie meer mest produceren dan andere EU-landen, maar alleen als boeren een bepaalde hoeveelheid grasland hebben om mest over uit te rijden. Deze uitzonderingspositie, de zogenoemde derogatie, loopt per 1 januari 2018 af. Vedder: "Dit heeft echt haast, we moeten zo snel mogelijk zorgen dat deze wordt binnengehaald."

Ook de fipronil-affaire moet de aandacht van Schoutenkrijgen, meent Vedder. "Ik ben benieuwd hoe zij hiernaar kijkt en hoe we de pluimveesector gaan helpen.” Ze verwacht wel een ander standpunt dan de VVD, die het als bedrijfsrisico bestempelde.

Tot slot is Vedder heel blij met het extra geld dat de jonge boeren toegezegd krijgen. Vedder hoopt dat er veel aandacht wordt besteed aan bedrijfsoverdrachten. "Het fenomeen familiebedrijven, dat is uniek voor deze sector en dat past bij Nederland. Het zou zonde zijn als dat verdwijnt en we grote Amerikaanse situaties krijgen."

Afschaffing POR-regeling terugdraaien

Mestverwerker Gerard Oude Lenferink in Fleringen (Overijssel) wil dat Schouten klankbordgroepen met boeren en agribusiness op gaat richten, zodat de sector zich gehoord voelt. "Ze moet niet meer regel op regel stapelen, maar met echt oplossingen komen. Dat moet Schouten samen met mensen uit de landbouw doen."

Daarnaast vindt hij dat de afschaffing van de POR-regeling zo snel mogelijk moet worden teruggedraaid. Varkens- en pluimveehouders hadden met de Regeling Ontheffing Productierechten de mogelijkheid om uit te breiden, zonder rechten te kopen. De voorwaarde daarbij was wel dat alle mest die door de uitbreiding wordt geproduceerd, verwerkt en geëxporteerd moest worden.

Oude Lenferink zou ook graag zien dat boeren meer grip krijgen op de markt. "De positie van de boer in de keten moet sterker worden. Daar moet Schouten heel snel mee aan de slag."

Warme sanering in de varkenssector

Hogenkamp noemt nog de warme sanering van de varkenshouderij, waarbij boeren een vergoeding krijgen als ze met hun bedrijf stoppen. Het kabinet trekt hier 200 miljoen euro voor uit.

“Ze moet moeilijke dossiers eerst afwerken, denk daarbij aan het fosfaatbeleid en derogatie binnenhalen. Ook moet ze werken aan een goede besteding van het geld, dat beschikbaar komt voor de warme sanering van de varkenshouderij", aldus Hogenkamp. "Deze lopende zaken moet ze eerst goed afronden en dan moet ze werk maken van innovatie en vitalisering in de landbouw. Carola moet dit oppakken en afmaken."

Auteurs: Bart-Jan van Zandwijk en Esther de Snoo

LEES OOK OP BOERENBUSINESS.nl: